با اصطلاحات رایج در صنعت طلا و جواهر آشنا شوید؛ پشت‌پرده‌ی درخشش رو بشناس!
وقتی وارد دنیای پر زرق‌وبرق طلا و جواهر می‌شوید، احتمال زیاد با کلمه‌هایی مواجه می‌شوید که کمی عجیب و غریب به نظر می‌رسند. اصطلاحاتی مثل «عیار»، «مُفتول»، «اجرت ساخت» یا حتی «تراش دامله»! اگه دلتان می‌خواهد بدانید این واژه‌ها دقیقاً چه معنایی دارند و چطور در فرآیند خرید و فروش تأثیر می‌گذارند، این مقاله از فروشگاه طلا و جواهر اورو برای شماست. قرار است با هم سری بزنیم به دنیای پشت‌صحنه‌ی درخشان‌ترین صنعت دنیا؛ یعنی صنعت طلا و جواهر.
۱. عیار طلا؛ عددی که همه‌چیز را تعیین می‌کند!
احتمالاً اولین اصطلاحی که هر کسی در صنعت طلا و جواهر می‌شنود، «عیار» یا همان karat است. عیار نشان می‌دهد که چه میزان از آلیاژ طلا واقعاً طلاست و چه میزانش فلزات دیگر است. مثلاً طلای ۲۴ عیار یعنی ۱۰۰٪ طلا، که چون نرم و آسیب‌پذیر است، در جواهرسازی معمولاً از طلای ۱۸ عیار استفاده می‌شود که ترکیبی از طلا و فلزاتی مثل مس یا نقره است. طلای ۱۸ عیار همان طلای رایج بازار ایران است.
۲. اجرت ساخت؛ دستمزد درخشش
یکی از سوال‌هایی که خیلی وقت‌ها موقع خرید پیش میاید این است که چرا دو تکه طلا با وزن یکسان، قیمت متفاوت دارند؟ پاسخ ساده‌ست: «اجرت ساخت». اجرت ساخت، همان دستمزدی است که طراح و سازنده برای ساخت اون قطعه طلا دریافت می‌کنند. اجرت در صنعت طلا و جواهر می‌تواند بر اساس گرم یا درصدی از قیمت روز محاسبه شود. هرچی طراحی پیچیده‌تر باشد، اجرت هم بیشتر است.
۳. تراش و برش؛ هنری برای جان دادن به سنگ
وقتی پای سنگ‌های قیمتی به میان میاید، اصطلاح «تراش» یا cut خیلی مهم می‌شود. مثلاً یک الماس می‌تواند برش برلیان داشته باشد، یا تراش زمرد، اشک، مارکیز و… این شکل‌ها فقط برای زیبایی نیستند، بلکه روی درخشندگی و حتی قیمت سنگ تأثیر مستقیم دارند. توی صنعت طلا و جواهر، نحوه‌ی تراش می‌تواند یه سنگ رو از معمولی به خیره‌کننده تبدیل کند!
۴. وزن، گرم و مظنه؛ حساب‌و‌کتاب بازار طلا
واحد وزن طلا، «گرم» است. اما در بازار، طلافروش‌ها خیلی وقت‌ها از اصطلاح «مظنه» استفاده می‌کنند. مظنه یعنی قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار در بازار که معمولاً به‌عنوان مرجع قیمت‌گذاری استفاده می‌شود. حالا در فروشگاه‌های مدرن مثل اورو، همه‌چیز شفاف است و قیمت دقیق بر اساس گرم، عیار و اجرت به شما اعلام می‌شود.
۵. آب‌کاری؛ طلا یا فقط ظاهر طلا؟
اگر اصطلاح «آب‌کاری طلا» یا Gold Plated رو شنیدید، بدونید که منظور، روکشی از طلا روی فلز دیگریست. این طلا نیست، فقط ظاهراً مثل طلا دیده می‌شود. توی صنعت طلا و جواهر، آب‌کاری برای زیباتر کردن یا ایجاد رنگ خاص استفاده می‌شود. ولی اگر دنبال سرمایه‌گذاری هستید، بهتره سراغ طلاهای تمام‌عیار باشید، نه آب‌کاری.
۶. مفتول، ریخته‌گری، قالب‌سازی؛ پشت‌پرده ساخت یک اثر هنری
از بیرون فقط برق طلا رو می‌بینیم، اما پشتش یه دنیا تکنیکه!
مفتول یعنی سیم طلا که تو ساخت زنجیر، حلقه یا بخش‌های ظریف استفاده می‌شود.
ریخته‌گری یعنی ذوب طلا و ریختن آن داخل قالب‌های مخصوص برای ساخت فرم‌های خاص.
قالب‌سازی هم طراحی اولیه فرم طلا است. همه‌ی این مراحل دست‌به‌دست هم می‌دهند تا یک تکه طلا به دنیا بیاید.
۷. سنگ‌های قیمتی؛ بازی رنگ‌ها و معناها
در کنار طلا، سنگ‌های قیمتی مثل یاقوت، زمرد، الماس یا حتی سنگ‌های نیمه‌قیمتی مثل توپاز و آمتیست هم جزو جدایی‌ناپذیر صنعت طلا و جواهر هستند. هر سنگ نه‌تنها زیبایی خاصی دارد، بلکه بعضی‌ها باور دارند ویژگی‌های انرژی‌درمانی یا معنوی هم دارند. مثلاً یاقوت رو نماد عشق می‌دانند، یا زمرد رو سنگ آرامش.
۸. طلای دست‌ساز یا ماشینی؟ فرق دارد!
شاید شنیده باشید که بعضی‌ها دنبال «طلای دست‌ساز» هستند. این طلاها واقعاً توسط هنرمند ساخته شده‌اند و هر کدام‌شان مثل یک اثر هنری‌اند. در مقابل، طلاهای ماشینی با دستگاه تولید می‌شوند و معمولاً طراحی‌های تکراری‌تری دارند. تفاوتشان فقط در زیبایی نیست؛ طلای دست‌ساز معمولاً اجرت ساخت بالاتری هم دارد.
تفاوت بین طلا زرد، سفید و رزگلد؛ فقط رنگ نیست، ساختار هم فرق دارد!
در نگاه اول ممکن است فکر کنید تفاوت این طلاها فقط رنگ آن‌هاست، اما واقعیت این است که ترکیب فلزات دیگر در کنار طلا باعث این تفاوت‌ها شده است. یک توضیح خلاصه و ساده:
طلا زرد:
رنگ کلاسیک و طبیعی طلا که با ترکیب مس و نقره ساخته می‌شود تا هم مقاوم‌تر شود و هم رنگش تثبیت شود.
ویژگی:
- حس سنتی و لوکس
- مناسب انواع پوست‌ها
- راحت برای تعمیر و نگهداری
طلا سفید:
طلای زرد که با فلزاتی مثل پالادیوم یا نیکل ترکیب شده تا ظاهر نقره‌ای پیدا کند. معمولاً روکشی از رودیوم دارد تا براق‌تر شود.
ویژگی:
- ظاهر مدرن و خنثی
- عالی برای نگین‌هایی مثل الماس
- نیاز به تمدید آب‌کاری رودیوم بعد از مدتی
رزگلد (طلای صورتی):
ترکیبی از طلا و مقدار بیشتری مس، که باعث ایجاد رنگ صورتی-مس‌مانند می‌شود.
ویژگی:
- استایل خاص و فانتزی
- محبوب بین جوان‌ترها
- گرم و عاشقانه؛ معمولاً برای هدیه خیلی مورد توجهه
کلام آخر: وقتی اصطلاحات آشنا بشن، خرید راحت‌تر می‌شود
آشنایی با اصطلاحات رایج در صنعت طلا و جواهر فقط مخصوص فروشنده‌ها یا کارشناس‌ها نیست. حتی به‌عنوان یک خریدار، وقتی بدونی عیار چیست، اجرت ساخت یعنی چی یا چرا یک تراش خاص گران‌تر است، می‌توانید با خیال راحت‌تر و اطمینان بیشتر خرید کنید. فروشگاه طلا و جواهر اورو همیشه در تلاش است تا این آگاهی را به خریدار منتقل کند و تجربه‌ای شفاف، صادقانه و لذت‌بخش از خرید طلا برای شما بسازد.